Bố cục trong diễn họa
Một trong những câu hỏi mà tôi được hỏi nhiều nhất về công việc diễn họa các dự án Landscape đó là: Làm cách nào để tạo được bố cục đẹp cho các phối cảnh? Trong bài viết này tôi sẽ đề cập đến một số hình thức bố cục có thể áp dụng để tạo nên phối cảnh đẹp. Tuy nhiên đó không phải là những công thức cứng nhắc. Chúng ta chỉ nên dựa trên đó làm cơ sở và vận dụng các lối bố cục đó một cách linh hoạt trong từng dự án, từng view phối cảnh.
1. Quy tắc 1/3 (Rule of Thirds)
Quy tắc 1.3 là một trong những dạng bố cục phổ biến và được sử dụng thường xuyên trong nhiếp ảnh. Bố cục theo lối này chia bức ảnh thành 3 phần theo chiều ngang và 3 phần theo chiều dọc, tạo nên 9 ô lưới . Từ đây, khi sử dụng quy tắc này để làm bố cục, ta thường đặt những yếu tố quan trọng của bố cục vào các đường thẳng ngang, dọc vào 4 điểm giao cắt giữa các đường thẳng để tạo được hiệu quả nhất về thị giác.
Tôi thường đặt đường chân trời (horizon line) trong các phối cảnh ở tầm mắt người nhìn (eye level views) trùng với đường nằm ngang 1/3 ở phía dưới của bức hình, mà không đặt nó vào đường nằm ngang chia đôi bức ảnh. Bạn có thể nhận ra rằng trong bức ảnh trên, các yếu tố quan trọng trong bố cục ảnh này như các công trình đều nằm trên đường chân trời ở vị trí 1/3 phía dưới mà tôi đã chọn.
Đối với các bố cục phối cảnh nhìn trên cao xuống, tôi thường đặt đường chân trời (horizon line) trùng với đường nằm ngang chia 1/3 ở phái trên của bức ảnh.
Quy tắc 1/3 cũng được áp dụng rất nhiều trong các bố cục phối cảnh nội thất. Trong bức hình trên, tất cả các đường song song của căn phòng đều tụ về điểm giao của đường 1/3 thẳng đứng bên phải và đường 1/3 nằm ngang. Đồng thời, xà ngang và trụ của căn phòng này nằm trung với đường 1/3 nằm ngang bên trên và đường 1/3 nằm dọc bên trái.
2. Chuyển sang bố cục phối cảnh 1 điểm tụ (One Point Perspective)
Tôi thường đặt camara vuông góc với yếu tố kiến trúc để phục vụ cho việc render các phối cảnh mặt đứng (perspective elevation rendering). Mặc dù dạng bố cục này có thể khiến cho phối ảnh của bạn có vẻ tĩnh và trông khá buồn bã như khi kết hợp với các bố cục của các phối cảnh khác trong cả dự án thì đó lại mang đến chất riêng - rất nhẹ nhàng và tĩnh mịch.
Trong phối cảnh trên, camera được đặt vuông góc với mặt đứng của cây cầu. Từ đó bố cục tạo ra rất nhiều đường dọc và nằm ngang trên bức hình và chúng tạo ra sự tương phản mãnh mẽ với với các đường chéo trong bố cục.
3. Bố cục trung tâm (Centering)
Bố cục dang này thường rất khó thực hiện, nhưng nếu sử dụng tốt thì sẽ tạo ra được những bức ảnh rất ấn tượng và thuyết phục. Điểm nhấn chính trong bức hình phía dưới được đặt thành nhóm ngay ở vị trí trung tâm và nó tạo ra sự nổi bật và lấn át tất cả các yếu tố còn lại trong bức hình.
Có thể nhận thấy trong bức hình phía trên, đó không hoàn toàn là một bức hình theo bố cục đối xứng, nhưng vẫn giữ được sự cân đối và hài hòa về bố cục. Bao cảnh (surrounding context) nằm thấp hơn so với yếu tố công trình nhưng vẫn ở cùng một độ cao, nên giúp thu hút thị giác tập trung vào trung tâm của bức hình.
4. Nhấn mạnh yếu tố thiên nhiên
Trong một số bố cục, yếu tố chính cần thể hiện trong bức hình không phải là yếu tố kiến trúc mà lại là yếu tố thiên nhiên. Khi đó, đường chân trời thường được di chuyển xuống dưới thấp của bức hình, tạo nên một dãy các yếu tố kiến trúc nằm trải dài trên đường chân trời và phía trên là bầu trời rộng lớn, bao la. Tương tự thì chúng ta cũng có thể đẩy đường chân trời lên trên cao, sát với mép trên của bức hình nếu muốn thể hiện sự mênh mông và rộng lớn của mặt nền.
Trong bức hình trên thì yếu tố bầu trời lại đóng vai trò chính trong bố cục chứ không phải là làm nền cho công trình kiến trúc.
5. Tỉ lệ
Thông thường, trong mỗi bức hình bạn thường muốn thể hiện, truyền tải tới người xem rất nhiều thứ, rất nhiều câu chuyện thiết kế phía sau đó. Điều này cũng chính là nguyên nhân khiến bạn tạo ra những bức hình có bố cục không chặt chẽ, Bởi vì khi đó bạn chỉ chăm chú vào việc làm sao thể hiện được nhiều thứ mình muốn trong một bức hình thay vì tập trung vào chọn cho bức hình có một bố cục đẹo hơn, chặt chẽ hơn và thể hiện được cảm xúc trong đó. Bạn cũng không nên đẩy camera ra xa để nhìn được thật nhiều thứ trong một bức hình. Thay vào đó, hãy di chuyển camera lại gần và focus vào một vài yếu tố chính mà mình muốn tập trung thể hiện trong bố cục.
Ngay cả trong bức hình trên, có rất nhiều yếu tố trong bức hình đó. Tuy nhiên, điểm chính cần truyền tải vẫn là sự kết nối giữa không gian đường phố và phần kiến trúc tòa nhà thông qua hệ thống bậc thang.
6. Biến các đường bị tụ thành song song, thẳng đứng
Hầu hết các nhiếp ảnh gia kiến trúc đều tuân theo quy tắc này trong việc lấy bố cục bởi vì quy tắc này giúp thể hiện các yếu tố kiến trúc trong phối cảnh chính xác và đẹp mắt hơn. Quy tắc này rất đơn giản và dễ áp dụng và thường được sử dụng trong các phối cảnh ở tầm mắt người nhìn (eye level) hoặc phối cảnh chim bay (low bird’s eye views).
Đối với các bức hình như ở trên, các đường thẳng có xu hướng tụ về một điểm ở ngoài khổ ảnh.
Bức ảnh trên cho thấy các đường thẳng đứng đã được điều chỉnh để chúng thành các đường song song mà không bị tụ như trước đó. Có rất nhiều cách để làm điều này. Ví dụ trong Sketchup, khi lấy view phối cảnh, bạn hãy đặt camera về chế độ “Two Point Perspective” trong mục Camera trước khi render hoặc export ảnh. Nếu sau khi render mà bạn mới phát hiện ra vấn đề là các đường thẳng bị tụ thì có thể dùng Photoshop để sửa.
7. Đừng lấy phối cảnh với góc nhìn của Người Khổng Lồ
Nếu bạn muốn lấy phối cảnh ở tầm mắt người nhìn (eye level view), hãy đặt camera ở độ cao khoảng 1.5m-1.7m thì bức hình sẽ giúp người xem có thể cảm nhận rõ được thực tết khi ở trong không gian đó như thế nào. Mọi người thường cho rằng sẽ là hợp lí hơn nếu đứng trên cao và nhìn xuống để thấy được nhiều yếu tố hơn trên mặt đất. Nên họ thường đặt camera cao hơn chiều cao mắt quan sát thông thường.
Camera được đặt ở độ cao khoảng 3m so với nền đất trong bức hình trên, chưa thể hiện rõ ý đồ về vị trí quan sát
Ở đây, camera đã được hạ thấp xuống và ở khoảng 1.7m, tạo ra cảm giác tốt hơn về không gian thực tế.
Khi lấy bố cục cho phối cảnh có rất niều yếu tố khác nhau mà bạn phải chú ý. Một số các quy tắc mà chúng tối đã giới thiệu trong bài viết này giúp việc lấy bố cục và đặt camera của bạn được đơn giản và hiệu quả hơn. Ngoài ra còn rất nhiều những quy tắc bố cục khác có thể áp dụng, chúng tôi sẽ giới thiệu trong các bài viết sau.
Nguồn: Alexhogrefe
